De opleiding beschikt over een gedragen en actuele toetsvisie die in overeenstemming is met het UGent-toetsbeleid. De opleiding kan daarbij eigen accenten leggen en borgt de kwaliteit van evaluatie tot op het niveau van de individuele opleidingsonderdelen. De gekozen evaluatievormen zijn gevarieerd, afgestemd op het leerproces en de gebruikte werkvormen. De opleiding voorziet waar nodig in (tussentijdse) feedback, begeleiding en remediëring zodat studenten het beoogde eindniveau bereiken. Hierbij voert de opleiding een beleid om de instroom, studievoortgang en uitstroom te optimaliseren.

Wat? 

Een lesgever formuleert eindcompetenties voor een opleidingsonderdeel en toetst deze competenties op een correcte en zinvolle manier. De eindcompetenties op vakniveau dragen bij tot één of meerdere opleidingscompetenties (OLR). Het geheel van alle evaluaties bepaalt of studenten het eindniveau van de opleiding behaald hebben. 

Een toetsbeleid is een gedragen kader dat de modaliteiten van evaluatie binnen een opleiding bepaalt. Een toetsbeleid vormgeven, gebeurt in samenwerking met studenten, lesgevers, opleidingscommissie en faculteit. Elke faculteit en/of opleiding is verplicht om een toetsbeleid te hebben. Indien je als opleiding beslist om een eigen toetsbeleid uit te werken, stem je dit af op het facultaire en UGent-brede toetsbeleid.  

In een kwaliteitsvol toetsbeleid: 

• Hou je rekening met 
  • de verwachte begincompetenties van de instromende studenten 
  • de studievoortgang  
  • het studierendement  
• Stem je de evaluatie van de eindcompetenties en de werkvormen op elkaar af. 
• Professionaliseer je lesgevers. 
• Ga je na of er voldoende variatie in evaluatievormen is. 
• Ga je na of er een logische opbouw en samenhang van evaluaties op programmaniveau is. 
• Streef je naar een evenwichtige evaluatielast per semester. 
• Maak je afspraken rond (tussentijdse) feedback, begeleiding en remediëring.  

Wat doet de opleidingscommissie? 

De opleidingscommissie (OC) bewaakt de samenhang tussen de evaluaties en zorgt ervoor dat de OLR bereikt worden. Waar nodig voorziet ze (tussentijdse) feedback, begeleiding en remediëring zodat studenten voldoende kansen krijgen om het beoogde eindniveau te bereiken. De opleiding werkt hiervoor een actueel, passend en uitdagend toetsbeleid uit, in lijn met het UGent-toetsbeleid.  

Waarom? 

Een doordacht toetsbeleid is belangrijk voor zowel de opleidingen als de studenten. 

Het helpt opleidingen bij het optimaliseren van  

• de instroom 
• de studievoortgang  
• de uitstroom 
• de kwaliteit van het onderwijs 

Kwaliteitsvolle toetsing doorheen het hele opleidingsprogramma zorgt daarnaast bij studenten voor een hoger studierendement. Met een kwaliteitsvol toetsbeleid kan de opleiding immers:   

• vaststellen of studenten de beoogde doelen halen op het niveau van een opleidingsonderdeel of het eindniveau van de opleiding.  
• inzicht verwerven in het leerproces van studenten. 
• ondersteunen en bijsturen met betekenisvolle (tussentijdse) feedback, begeleiding en remediëring. 
• werk- en evaluatievormen kiezen die het studierendement vergroten.  

Aan de slag

Toetsreflectie    Checklist toetsbeleid    Vraag een vorming aan op maat    Relevante procedures   

Breng de evaluaties van een programma in kaart  

• Doe de check in je monitor met de relevante data. 
  Gebruik de tool Toetsreflectie in de OC om evaluaties te bespreken en acties te bepalen (bv. individuele lesgevers coachen of een bredere professionalisering opzetten).- 
• Analyseer met de OC waar en wanneer (tussentijdse) feedback wordt gegeven en zoek naar mogelijkheden om die te versterken (bijvoorbeeld door een semesteroverleg te organiseren met betrokken lesgevers of focusgroepen met studenten). 
• Analyseer de masterproef en/of stage als sluitstuk van de opleiding:  
  • Zijn de eindcompetenties en evaluatievormen voldoende complex en afgestemd op verantwoord gebruik van generatieve AI?  
  • Zijn de beoordelingscriteria zo omschreven dat het onderscheid tussen excellent, (zeer) goed, voldoende en (zwaar) onvoldoende helder is voor studenten en voor (externe) beoordelaars? 
  • Is er een duidelijk beleid voor  discrepanties tussen de bevindingen van (externe) beoordelaars?  
  • Zet de opleiding voldoende in op tussentijdse feedback?

Werk een toetsbeleid uit 

Gebruik met je opleidingscommissie (of aangestelde toetscommissie) onderstaande checklist om een toetsbeleid uit te werken.  Formuleer daarbij concrete afspraken en/of acties. Wil je graag inspiratie opdoen met concrete voorbeelden van mogelijke afspraken en acties? Download dan het pdf-bestand. Zorg ervoor dat je toetsbeleid steeds aansluit bij het facultaire beleid en vul dit aan waar nodig. 

De opleidingscommissie (of aangestelde toetscommissie) van mijn opleiding:
	analyseert en optimaliseert de variatie en samenhang tussen evaluatievormen in de opleiding
	bewaakt de kwaliteit van studiefiches, examens (verbetersleutels) en examenresultaten (toetsreflectie).
	maakt afspraken over de organisatie van (proef)examens op opleidingsniveau.
	zorgt ervoor dat het vier-ogen-principe wordt toegepast binnen elk opleidingsonderdeel.
	maakt afspraken over feedback, begeleiding en remediëring op opleidingsniveau en zet personeel en middelen hiertoe gericht in.
	heeft zicht op instroom, studievoortgang en uitstroom van studenten en neemt gepaste maatregelen om die te optimaliseren.

 

Laat je ondersteunen door de collega’s van onderwijs@ugent.be om met bovenstaande checklist aan de slag te gaan.  

Voorbeelden van ondersteuning zijn:  

• Focusgroepen met studenten over variatie en samenhang tussen evaluatievormen, validiteit en betrouwbaarheid van beoordelingscriteria en beoordelaars.   
• Workshop om generieke competenties in de opleiding zichtbaar te maken, op te bouwen en gepast te evalueren.  

Professionaliseer je lesgeversteam

• Communiceer actief de beleidslijnen rond evalueren en fraude  
• Organiseer regelmatig een overleg (bijv. per modeltrajectjaar, of leerlijn, ...)  om eindcompetenties en evaluaties op elkaar af te stemmen 
• Stimuleer lesgevers om examencijfers te analyseren, bijvoorbeeld via toetsreflectie voor lesgevers of binnen het toetsplatform. 
• Spoor lesgevers aan om gericht een verdiepende vorming te volgen over evalueren, of vraag een vorming op maat aan: 
  • Meester over de masterproef en andere schrijftaken 
  • De kunst van meerkeuze-examens ontwerpen 
  • Het feedbackgesprek 
  • ANS: Aan de slag met het nieuwe toetsplatform 
• Zet in op het laagdrempelig delen van goede praktijken binnen het lesgeversteam. Organiseer korte demo’s of hands-on uitwisseling rond: 
• een bepaalde evaluatievorm  
• feedback geven  
• reflectie bij studenten stimuleren 
• generieke competenties evalueren,  
• coachend begeleiden

Volg de geldende procedures en richtlijnen  

• De beleidsmedewerkers kwaliteitszorg van je faculteit zetten je graag op weg.