Eigen Regie 3.0 voor opleidingen

Wat is de Eigen Regie 3.0?

De Eigen Regie 3.0 is het systeem waarmee de UGent de kwaliteit van het onderwijs bewaakt. De term ontleenden we aan het kwaliteitszorgdecreet van 2015. Dat decreet stelt universiteiten zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun opleidingen. De eigen regie is “het geheel van acties, processen, praktijken, procedures en instrumenten” dat een instelling aan haar opleidingen aanreikt om de onderwijskwaliteit te monitoren en te borgen. Het decreet vervangt externe beoordelingen op opleidingsniveau (“visitaties”) door een zesjarige beoordelingscyclus op het niveau van de universiteit: de instellingsreview. Voor nieuwe opleidingen geldt wel nog steeds de Toets Nieuwe Opleiding, maar ook die gebeurt op maat van de eigen regie. Daarmee volgen we in Vlaanderen een internationale tendens in de borging van onderwijskwaliteit, een evolutie van kwaliteitsbeoordeling (controle) naar kwaliteitscultuur (vertrouwen).

Sinds 2015 heeft de UGent haar interne kwaliteitszorgsysteem steeds verder op punt gesteld. Onze monitoringgegevens, monitoringprocessen en kwaliteitsperformantietools zijn geoptimaliseerd en garanderen een systematische kwaliteitsreflectie op alle beleidsniveaus. De Eigen Regie 3.0. is gebaseerd op vier pijlers: vertrouwen, verheldering, afstemming, en eigenaarschap. De grondslag is vertrouwen in de onderwijskwaliteit en in de kwaliteitscultuur van onze opleidingen. Dat vertrouwen leggen we samen met eigenaarschap resoluut bij onze opleidingscommissies. Vanuit de faculteiten, het Team Onderwijs- en Opleidingsondersteuning, en het Onderwijskwaliteitsbureau flankeren we dit met heldere kaders, robuuste data en toegankelijke tools voor een sterke afstemming tussen de kwaliteitszorgprocessen en de dagelijkse werking van de opleiding.

Hoe werkt de Eigen Regie 3.0?

De Eigen Regie 3.0 heeft vier belangrijke kenmerken:

heldere regels: alle opleidingen moeten voldoen aan zeven basisvereisten
afstemming: de kwaliteitszorg en -cultuur past bij de dagelijkse werking van de opleiding
eigenaarschap: elke opleiding is zelf verantwoordelijk voor de onderwijskwaliteit(szorg)
vertrouwen: aan de UGent gaan we ervan uit dat opleidingen goed werk leveren

In de Eigen Regie 3.0 gaan we uit van vertrouwen: we screenen onze opleidingen niet meer volgens een vaste kalender (cf. Eigen Regie 2.0) maar zetten voluit in op eigenaarschap. Zoals het decreet stipuleert, reiken we onze faculteiten en opleidingen processen, procedures en instrumenten aan om dat eigenaarschap vast te pakken en zelf hun onderwijskwaliteit te monitoren en te borgen.

Alleen bij een ‘rood licht’ - een signaal dat er mogelijk een probleem is met de kwaliteit(szorg) van een opleiding – gaat de UGent over tot een controle in de diepte. Aan die controle zal in principe altijd eerst een fase van remediëring en ondersteuning zijn voorafgegaan. Eerste aanspreekpunt voor ondersteuning en remediëring in het geval van een rood licht is altijd de faculteit. Als die remediëring niet het gewenste resultaat oplevert, komt via het team Onderwijs- en Opleidingsondersteuning, het Onderwijskwaliteitsbureau (OKB) in actie. Het zal dan van de betrokken opleiding een screening uitvoeren, concrete ondersteunings- en verbeteracties formuleren en mogelijk een nieuw borgingsbesluit uitspreken.

Een rood licht over de kwaliteit(szorg) van een opleiding kan naar boven komen via drie kanalen:

De faculteit: in haar rol als poortwachter kan het facultair bestuur besluiten om een rood licht te signaleren aan het Onderwijskwaliteitsbureau via het Jaarlijks Kwaliteitsoverleg met de Universiteitsdienst Onderwijs en Onderzoek;
Studenten: de Gentse Studentenraad (GSR) kunnen potentiële rode lichten signaleren aan de Universiteitsdienst Onderwijs en Onderzoek. De Universiteitsdienst Onderwijs en Onderzoek geeft deze signalen in eerste instantie door aan de faculteit zodat die vanuit haar poortwachtersrol opvolging kan voorzien;
Centrale monitoring: het OKB, in nauwe samenwerking met de Universiteitsdienst Onderwijs en Onderzoek, houdt toezicht op potentiële rode lichten in centraal beschikbare data zoals uit bevragingen, ombudszaken,… De Universiteitsdienst Onderwijs en Onderzoek geeft deze potentiële rode lichten ook eerst door aan de faculteit via het Jaarlijks Kwaliteitsoverleg voor opvolging.

Welke rol heeft de opleidingscommissie?

Opleidingscommissies geven dagelijks vorm aan ons academisch onderwijs. Ze voeren een actief onderwijs(verbeter)beleid binnen de decretale en universiteitsbrede kaders, met name de zeven basisvereisten en de strategische onderwijsdoelstellingen. Zij hebben dus het eigenaarschap van de processen en acties die hiertoe bijdragen.

Meer info vind je in onze onderwijstip over de werking en het verbeterbeleid van de opleidingscommissie.

Wie ondersteunt de opleidingen?

De faculteit

In de Eigen Regie 3.0 vervult de faculteit de rol van poortwachter: ze stelt kaders op voor onderwijsbeleid, ze ondersteunt de kwaliteitscultuur van opleidingen en waakt erover dat elke opleiding de zeven basisvereisten vervult. Ze biedt ondersteuning en professionalisering aan lesgevers en opleidingsteams, en ze detecteert en lost problemen op.

De faculteit heeft een visie en beleid op haar ondersteunende rol die past bij haar werking en context: ze onderneemt daarbij verschillende acties, een aantal voorbeelden:

uitwisselen: efficiënte en doelgerichte informatiedoorstroom en communicatie, goede praktijken stimuleren en delen
- facultaire onderwijsupdates
- nieuwsbrief voor opleidingen
- (kwaliteitszorg)gesprekken met OC-voorzitters
- uitwisselsessies tussen opleidingen of uitwisseling op de Commissie Kwaliteitszorg Onderwijs (CKO)
- …
professionaliseren: onderwijs(kwaliteitszorg)competenties versterken
- vormingen voor lesgevers en opleidingsteams
- facultaire onderwijsdag
- onboarding voor nieuwe OC-voorzitters
- …
ondersteunen: processen en taken van de opleidingscommissie begeleiden
- internationale programmatoets begeleiden
- semesteroverleg of ander overleg onder lesgevers (mee) organiseren
- processen in een opleiding(scommissie) begeleiden/coachen
- …
data en documentering van opleidingen raadplegen:
- resultaten van de verschillende feedbackinstrumenten bekijken
- ‘check’ van de doelstellingen in de opleidingsmonitors screenen
- (de kwaliteit van) de realisatie van de internationale programmatoets bij opleidingen opvolgen
- opvolging van de syntheserapporten nagaan
- …

Elke faculteit omschrijft de processen die ze uitvoert in haar poortwachtersrol in haar facultaire monitor, deel 2: monitoring en ondersteuning.

Het Team Onderwijs- en Opleidingsondersteuning

Het Team Onderwijs- en Opleidingsondersteuning van de Universiteitsdienst Onderwijs en Onderzoek ondersteunt faculteiten en opleidingen op maat om hun onderwijskwaliteit en kwaliteitscultuur te versterken. Het team heeft ook een verbindende rol en verspreidt goede praktijken en ervaringen over de grenzen van faculteiten en opleidingen.

Het team organiseert ook een Jaarlijks Ondersteuningsoverleg om de ondersteuning af te stemmen op de behoeften van elke faculteit. Een belangrijke doelstelling hierbij is faculteiten en opleidingen met gemeenschappelijke noden samenbrengen.

Het Onderwijskwaliteitsbureau (OKB)

Het Onderwijskwaliteitsbureau (OKB) borgt de onderwijskwaliteit van alle UGent-opleidingen. Na 10 jaar eigen regie heeft het Onderwijskwaliteitsbureau voor al onze opleidingen al minstens één keer (vaak zelfs meerdere keren) een borgingsbesluit genomen. Het heeft dus een helder beeld van de aanwezige kwaliteitscultuur en de reële verbetercapaciteit van onze opleidingen. In de Eigen Regie 3.0 blijft het OKB vanuit een helikopterperspectief de kwaliteitscultuur monitoren, maar (zie 1.2) grijpt het pas in de diepte in bij een rood licht. In het kader van publieke verantwoording publiceert het OKB systematisch informatie over de onderwijskwaliteit van elke opleiding (inclusief borgingsbesluit). Het Onderwijskwaliteitsbureau is de instantie die de kwaliteitscyclus bovenaan sluit. In zijn samenstelling brengt het Onderwijskwaliteitsbureau complementaire expertise bij elkaar zowel vanuit eigen huis (ZAP, AAP, ATP en studenten) als van buitenshuis (externe experten).

Meer informatie

Laatst aangepast 11 december 2025 14:27